„ნეტარ არიან მოწყალენი, რამეთუ იგინი შეიწყალნენ" (მათე. 5.7)

   აღიმართა ნეტარებათა საღმრთო კიბე და იგი ჭეშმარიტად ნეტარ და ყოველი ნეტარების უზეშთაეს ღმერთს მიგვაახლებს, რომელიც სხვა ნეტარებათა შორის მოწყალებასაც გვიბრძანებს და მის მოქმედთ შენატრის. მოწყალებაც ღვთის მსგავსად აგვამაღლებს, რადგან მოწყალედ იწოდება ღმერთი - სახიერი და მწყალობელი: „მოწყალე არს უფალი და მართალ და ღმერთი ჩვენი მწყალობელ" (ფსალმ. 144,5) მოწყალება ღვთის მსგავსი სახელია და ჩვენც მოწყალებად ანუ ღვთის მსგავსად გვიხმობს უფალი: „იყვენით მოწყალე, ვითარცა მამაი თქვენი ზეცათაი მოწყალე არს" (ლუკა. 6,36). ეჰა, საოცრება გამოუთქმელი! ეჰა, საიდუმლო მოუგონებელი! სადაღა აღამაღლა ქვესკნელში დანთქმუ-ლი ჩვენი ბუნება! მსგავსად და შვილად ღვთისა გვიხმო! დიდება მის აურაცხელ სახიერებასა და კაცთმოყვარებას! ამისთვის, ჰოი, ღვთის-მოყვარენო, ვისმინოთ ბრძანება მისი და მოწყალების ნეტარება შევიტკბოთ, რათა ჩვენც ვპოვოთ წყალობა და მისი მოწყალების მიმბაძველნი გავხდეთ.

   უფალი მხოლოდ მათ როდი შენატრის და უწოდებს მოწყალეს, ვინც საფასით იქმს კეთილ საქმეს, არამედ მათაც, ვინც სიტყვით ჰყოფს წყალობას, რადგან მოწყალება მრავალნაირია და მცნებაც ფართოა. მოწყალებაა გლახაკთა განკითხვა, შიშველთა შემოსვა, მშიერთა დაპურება, უცხოთა შეწყნარება, შემცოდეთა მიტევება, გლახაკთა შეწევნა. მოწყალებაა კეთილი სიტყვით მწუხარებათა ნუგეშისცემა, ოდეს საქმით არ ძალგიძს დახმარება და ესეც განუყოფელია იმ ნეტარებისაგან, რომელმაც უფალმა მოწყალეთ აღუთქვა. მაგრამ საფასეთა და სახმართა მიცემით როდი შემოსაზღვრა უფალმა მოწყალება, ასე რომ არ დაეწესებინა, ყველა ვერ შეძლებდა მისი მცნების აღსრულებას, მხოლოდ მდიდართ ხელეწიფებოდათ მოწყა-ლების გაღება. მაგრამ სულის ნებას ხედავს და განიცდის დაფარულთა მხედველი და გულთა და თირკმელთა განმკითხველი, რომ არ მოაკლოს ნეტარება მას, ვისაც მოწყალე სული აქვს და წყალობის ყოფა სურს, მაგრამ უძლურს ან სიგლახაკე აბრკოლებს კეთილ საქმეთაგან, და არის მოწყალება სიტყვით სწავლებისა, რომლითაც გამოიზრ-დებიან არა პურის შიმშილით, არამედ საღმრთო სიტყვის შიმშილით მშიერი სულნი. ნეტარ არს, ვინც ხორციელ წყალობას მოიღებს გლახაკთათვის, მაგრამ უფრორე სანატრელია, ვინც წყალობას ჰყოფს წარწყმენდილი სულისათვის და გამოიხსნის მას ვნებისა და ცოდვისაგან. რამდენადაც სული უაღრესია ხორცისა, იმდენად უაღრესი სულიერი მოწყალება ხორციელისა, როგორც იერემია წინასწარმეტყველის მიერ თქვა უფალმა: „უკუეთუ გამოიყვანო პატიოსანი არაღირსთაგან, ვითარცა პირი ჩემი იყო" (იერემ. 15,19). პატიოსანი უწოდა სულს, რადგან უპატიოსნეს არს ყოვლისა, ხოლო უპატიოსნო და უღირსი უწოდა ცოდვას და თქვა: „უკუეთუმცა იხსნე სული ცოდვისაგან, ვითარცა პირი ჩემი იყო", ესე იგი არს: მსგავსად ჩემდა იქმნე". არის მოწყალების სხვა სახეც, - თავთა თვისთა შეწყალება. სხვათა წყალობა გვევალება, უფრო მეტად კი - თავის თვისისა. ამიტომაც არ თქვა უფალმა, ნეტარ არიან მხოლოდ გლახაკთა მოწყალენიო, არამედ განჩინებულად თქვა: „ნეტარ არიან მოწყალენი", რათა მოწყალების ყველა სახე გაგვეგო. რა არის თავთა თვისთა შეწყალება? როცა მოყვასს განსაცდელში ვიხილავთ, შეგვებრალება, გული გვეტკინება და თუ გვიყვარს, ცრემლსაც დავღვრით, ასევე გავიაზროთ და ვიხილოთ საკუთარი განსაცდელი: პირველ ყოვლისა, - ჩვენი ბუნებისა, რაც შეგვემთხვევა, როგორ დავტოვეთ მამული ჩვენი, როგორ შეგვიპყრეს ავაზაკთა, როგორ ჩავცვივდით ცხოვრების ჭირთა უფსკრულში, როგორ ვიქეცით აზნაურების წილ მრავალთა და მძვინვარეთა მონებად, როგორ მოგვექცა ხრწნილება და სიკვდილი უხრწნელი და სანატრელი ცხოვრების წილ. ეს არის ჩვენი ბუნების განსაცდელი. ყოველმა კაცმა უნდა გაიაზროს, როგორაა მიდრეკილი ჩვენი გონება საწუთროსა და ვნებებისაკნ, როგორ ილტვიან ჩვენი სულის ძალნი არა კეთილის, არამედ ცოდვისა და ბილწებისა მიმართ, ვფიქრობთ არა სასუფეველისა და სიმართლისათვის, არმედ ცოდვისა და ბილწებისათვის, გულისწყრომა ეშმაკთა და ვნებათა მიმართ კი არ გვაქვს, არამედ ძმათა და მოყვასთა ჩვენთა, ჩვენი ფიქრი საღმრთოთა და კეთილთა კი არა, ამაოთა და მავნებელთა ზრახვათა სწავლობს და ვართ ასე, - ცოდვით განსყიდულნი და მარცხენასა კერძო მიდრეკილ", ასე საწყალობელია ჩვენი საქმეები თვითოეულისაც და საზოგადოც, სათითაოდ რომ ვილაპარაკოთ მათზე, ერთი დღე არ იქნებოდა საკმარისი ჩვენი უბადრუკობის აღსაწერად.

   ნეტარ არს, ვინც შეიწყალებს თავსა თვისსა და ცოდვის გზას განა-რიდებს და მწარედ ტირის თავისი სულისათვის, როგორც დასტირიან საყვარელ მიცვალებულს ან ტყვეობაში მყოფს, ან მონობასა შთავრ-დომილსა, ვინც ასე შეიწყალებს თავის ასულს, ცრემლით განბანს, სინანულით გამოზრდის და სათნოებით შემოსავს, იგი ჭეშმარიტად მოწყალეა და ღირსია საღმრთო ნეტარებისა. მოწყალებაა ჩვენი ბუნების შეწყალება და მასზე ლმობიერება; თავისა თვისის შეწყალება, სინანული და უფლის სიყვარული. მოყვასის შეწყალება საქმით, სიტყვით და გონებით და სიკეთის ქმნა მისთვის სულიერად და ხორციელიად. ამისათვის ამბობს უფალი: „ნეტარ არიან მოწყალენი, რამეთუ იგინი შეიწყალნენ".

   თუ სწორი მისაგებელია წყალობის წილ წყალობის პოვნა, ფრიად უაღრესი და უზეშთაესია კეთილი საქმის საზღაური. მოწყალენი იქმან წყალობას, როგორც კაცნი და ჰპოვებენ წყალობას ღვთისაგან. ხოლო განსხვავდება საღმრთო და კაცობრივი წყალობა, რამდენდაც განიყოფა ბნელი და ნათელი, სახიერება და უკეთურება, იმდენად უზეშთაესი და მოუგონებლად აღმატებულია წყალობა ღვთისა და მოწყალება კაცთა. ნეტარ არიან და მოუგონებლი წყალობით, „რომელი თუალმან არა იხილა და ყურსა არა ესმა და გულსა კაცისასა არა მოუხდა რომელი - იგი განუმზად ღმერთმან მოყუარეთა თვისთა" (I კორ. 2,9).

წმიდა იოანე ოქროპირი 

Xareba.net - ის რედაქცია