წმ. დიდმოწამე ეკატერინეს ხსენება

   ხდებოდა ხოლმე, რომ განსწავლულ და საღმრთო წიგნების კითხვას ჩვეულ ადამიათაგან ზოგნი ავად მოიხმარდნენ თავიანთ ცოდნას და თავსაც იღუპავდნენ და სხვათაც ღუპავდნენ. ისინი, ამპარტავნებით შეპყრობილნი, დამამცირებლად მიიჩნევდნენ თავიანთ მეზობელ მა-რთლმადიდებლებთან საუბარს და გული მოუწევდათ თავისსავე მსგავს ცუდმედიდებისკენ-განხეთქილებაში მყოფთა მასწავლებლები-საკენ. რასაკვირველია, გამოუცდელობის გამო მალევე სნებოვნდებო-დნენ მათი ცრუ სწავლებით და შემდეგ-მათგან დაბრუნებულნი-იწყებდნენ მართლმადიდებლური ეკლესიის ძაგებას. ამგვარად ჩვენი დედა-ეკლესია ნაცვლად იმისა, რომ ამ მცოდნე ხალხის სახით ერთგული მეგობრები და დამცველები მოეპოვებინა, მხოლოდ მტრე-ბსა და მდევნელებს შეიძენდა. ძმანო, წმინდა წერილის კითხვას ჩვეულნო! განა ამგვარად უნდა მოიქცეთ?! გაფრთხილდით. ჩაჰხედეთ წმინდანთა ცხოვრებებს და დაინახავთ, რომ, რაც მეტად განისწავლე-ბოდნენ ისინი, მით უფრო მყარად ეპყრათ რწმენა და მით მეტად ზრუნავდნენ მის გავრცელებაზე, არათუ ღალატობდნენ მას. აი მაგა-ლითი ამისა:

   წმ. დიდმოწამე ეკატერინეს, ვინც IV საუკუნეში, იმპერატორ მაქსი-მიანეს დროს ცხოვრობდა, თვრამეტი წლისას უკვე სახელი ჰქონდა გავარდნილი მისი უდიდესი განსწავლულობის გამო. იგი იცნობდა ფილოსოფოსთა და მელექსეთა წიგნებს, მრავალი ენა იცოდა და კურნების ხელოვნებასაც ფლობდა. როგორც ხედავთ, თქვენზე მეტად იყო განსწავლული. როგორ მოიხმარა მან ეს ცოდნა, როდესაც ქრისტე შეიცნო? თავდაპირველად ცდილობდა, მტარვალი მეფე მოექცია ქრი-სტესკენ.

   -განაგდე ბნელი,-ეუბნებოდა იგი მეფეს,-გონებას რომ გიბინდავს, და ჭეშმარიტი ღმერთი შეიგნე.

   მისი დარწმუნება რომ ვერ მოახერხა, წმინდანმა თავისი სიბრძნე მის დამქაშებზე მიმართა. მეფემ მასთან საპაექროდ სამეფოს ორმოც-დაათ უსაჩინოეს ბრძენსა და სწავლულს მოუხმო და წმინდანმა ყველანი ქრისტეს რჯულზე მოაქცია. შემდეგ უფლისკენ მიდრიკა მეფის მრჩეველი და მეგობარი პორფირეც, შემდეგ-მრავალი მეომარი და თავად დედოფალიც, და ბოლოს, თავისი შემაძრწუნებელი ტან-ჯვისას, ხალხის მთელ კრებულს ახმობინა: დიდია ქრისტიანთა ღმე-რთი!

   ამგვარად, არა ღალატისთვის და რწმენის საძაგებლად, არამედ პი-რიქით,-ღვთის სახელის სადიდებლად და ჭეშმარიტი რწმენის გავრ-ცელებაზე ზრუნვისათვის გვეძლევა უფლისგან განსწავლულობა! თუ-კი მონას, რომელმაც მხოლოდ მიწაში დაფლა თავისი ტალანტი, უფ-ალმა ბნელში ჩაგდება განუსაჯა (მათ. 25,30), მაშ რა სასჯელს დაიმსა-ხურებენ ისინი, ვინც არ იშლიან მტაცებელ მგლებთან თანაზრახვას და მათი ჩაგონებით რწმენას და ეკლესიას განუდგებიან? ჰოი, ჭეშ-მარიტად, ამაზე ფიქრიც კი შემზარავია! ამინ!

„სვინაქსარი". ტომი I.