მღვდელ ალექსი იანგის წინასიტყვაობა - მღვდელმონაზონ სერაფიმე როუზის წერილებიდან

 

   ჩემი და ჩემი ოჯახის მართლმადიდებლური ეკლესიისაკენ მოქცევა იმ პერიოდს დაემთხვა, როცა მამები სერაფიმე და გერმანე თავიანთი ოცნების განხორციელებას - XIX ს-ის რუს სკიტის მობინადრეთა მსგავსად მონასტრული სავანის დაარსებას შეუდგნენ. ჩვენი მიმოწერის დაწყებამდე, მათ რამდენიმე თვე ლოცვით განმარტოებაში, ტყეებით დაფარულ ბორცვებიან ადგილას, პლატინში (კალიფორნიის შტატი) გაატარეს.

   პირველად მამებს, გერმანესა და სერაფიმეს 1966 წელს შევხვდი, როცა მათ მართლმადიდებლური წიგნებისა და ხატების პატარა მაღაზია გახსნეს ღვთისმშობლის ყველა მწუხარეთა სიხარულის კათედრალური ტაძრის (საზღვარგარეთის რუსული ეკლესია) მახლობლად, სან-ფრანცისკოში, თუმცა ისინი ჯერ არ იყვნენ მონაზვნად აღკვეცილნი, მაგრამ არქიეპისკოპოს იოანესგან (მაქსიმოვიჩი) ჰქონდათ კურთხევა ნეტარი მამის გერმანე ალასკელის ზეციური მფარველობის ქვეშ მონასტერი დაეარსებინათ. ეს იყო უბრალო რუსი მონაზონი, რომელიც 150 წლის წინათ ცხოვრობდა კუნძულ ელოვიზე; ღირსმა გერმანემ 1070 წლის ზაფხულში გაითქვა სახელი, იმ დროს მამები ჟურნალს გამოსცემდნენ თავიანთი მაღაზიის პაწია უკანა ოთახში. შემთხვევითი მნახველებისთვისაც კი (რომელთაგან ერთ-ერთი მეც გახლდით) ნათელი ხდებოდა, რომ ეს პატარა მაღაზია გარკვეულ საინფორმაციო ცენტრს წარმოადგენდა თანამოაზრეთა ორივე ნაწილისათვის, რუსებისა და ახლადმოქცეულთათვის, რომლებიც მართლმადიდებლობის უფრო ღრმა, მისი როგორც ცხოვრების გზის, გააზრებისაკენ მიისწრაფვოდნენ.

   მახსოვს ჩემი პირველი სტუმრობა მათ მაღაზიაში. ყველა თარო და შემინული დახლი წიგნებითა და ხატებით იყო სავსე. შენობაში მყუდროების შემქმნელი ტიპოგრაფიული საღებავის, კომბოსტოს სუფისა და საკმევლის სურნელთა ნაზავი გამეფებულიყო. დახლს უკან მაღალი, ფერმკრთალი, გამხდარი, ოცდაათიოდე წლის მამაკაცი იდგა, სუფთად გაპარსული, საერო, ოდნავ ულაზათო ტანსაცმლით. როგორც კი შეიტყო, რომ კათოლიკე ვარ, მან სერიოზული საუბარი წამოიწყო მართლმადიდებლობაზე, პირდაპირ მე მომმართავდა. კერძოდ, მახსოვს, დიდი გრძნობითა და სიმკაცრითაც კი საუბრობდა იმაზე, რომ ჩვენ ღვთისმშობლისადმი სწორი დამოკიდებულება შეგვფერის, რომ რომის კათოლიკური ეკლესია ცდება, როცა ცდილობს მისგან იმაზე მეტი შექმნას, ვიდრე სინამდვილეშია. მე მსუბუქად გავოცდი, მაგრამ არ გავბრაზებულვარ, რადგან ჩანდა რომ გულწრფელად საუბრობდა. ადრე აზრადაც არ მომსვლია, რომ კათოლიკებსა და მართლმადიდებლებს ღმრთისმშობლისადმი განსხვავებული დამოკიდებულება გვაქვს. ამასთან არასოდეს მომესმინა, ვინმეს ასე ავტორიტეტულად ესაუბროს. რომის კათოლიციზმში ბევრი რამით ვიყავი უკმაყოფილო და ჭეშმარიტი ქრისტიანობის გამოვლინებას ვეძებდი, მაგრამ ჯერ ასე პირდაპირ არავის აუხსნია, რაში მდგომარეობს კათოლიკური ეკლესიის ცდომილებანი.

   ეს კაცი ევგენი როუზი იყო, შემდგომში მღვდელმონაზონი სერაფიმე. ვიდრე იგი ჩემთან საუბრობდა, უკანა ოთახიდან, რომელიც მაღაზიისაგან ფარდით იყო გამოყოფილი, რაღაც ხმაური და დახშული ხმები ისმოდა. უეცრად ფარდიდან თავი გამოჩნდა - სათვალიანმა და გაწეწილწვერიანმა კაცმა რაღაც უთხრა ევგენის რუსულად. ეს იყო გლებ პოდმოშენსკი, შემდგომში მღვდელმონაზონი გერმანე.

   უკანა ოთახში მოვასწარი დამენახა საბეჭდი დაზგა და კუთხე ხატებითა და ანთებული კანდელით.

   ასე შევხვდი ორ ადამიანს, რომელთაგან თითოეულმა ჩემზე თავისებური, უდიდესი ზეგავლენა იქონია.

   მაღაზიიდან გამოსულმა გავიფიქრე, გამაოგნებელია! ეს პატარა მაღაზია და ადამიანები, თითქოს სხვა სამყაროდან, წარსული ცხოვრებიდან მოვიდნენ - შემართულები, რეალურნი, რომლებიც მათ ირგვლივ არსებული ამსოფლიური ცხოვრებით არ ინტერესდებოდნენ. მომინდა, უფრო ღრმად ჩამეხედა მათ სამყაროში, მაგრამ ხელში შემთხვევით ჩავარდნილი მართლმადიდებლური ბროშურებისა და წიგნების გარდა მართლმადიდებლობა სერიოზულად კიდევ 4 წლის მანძილზე არ შემისწავლია.

   გლებთან და ევგენისთან შემდგომი შეხვედრა 1970 წელს, დიდ შაბათს შედგა. დიდი ყოყმანისა და განცდების შემდგომ მე მეუღლესთან ერთად მართლმადიდებლობის მიღება გადავწყვიტე. ამ დღეს საღმრთო ლიტურგიას დავესწარით, რის შემდეგაც არქიეპისკოპოს ანტონ სან-ფრანცისკოელთან მივედით. როცა მონათვლის სურვილი განვუცხადეთ, მეუფემ ჩვენთან სასაუბროდ ორი ადამიანის მოწვევა ითხოვა. ისინი ევგენი და გლები აღმოჩნდნენ!

   იპოდიაკონმა, რომელმაც ჩვენ წარგვადგინა, მკვეთრი ჩურჩულით შეგვატყობინა: „დიდხანს ნუ ილაპარაკებთ მათთან, ისინი დიდი ხუთშაბათიდან მარხულობენ. ეს მონაზვნური წესია, არ მიიღონ საჭმელ-სასმელი, ვიდრე არ ეზიარებიან დიდ შაბათს".

   მამებმა ეკლესიის მარჯვენა ნაწილში, წმ. ნიკოლოზის გვერდითა ეკვდერის სიახლოვეს დაგვსვეს, თუმცა, მამა სერაფიმე ჩვენს პირველ შეხვედრასთან შედარებით შესამჩნევად ლმობიერი იყო, მასში ის დაძაბულობა აზრთა კოორდინირებისათვის ჯერ კიდევ იგრძნობოდა. მამებმა შკითხვები დაგვაყარეს: „რატომ გადაწყვიტეთ გახდეთ მართლმადიდებლები? რატომ გსურთ სწორედ ჩვენს, საზღვარგარეთის რუსულ ეკლესიაში გადმოსვლა და არა სხვა რომელიმე იურისდიქციაში? ნუთუ არ იცით, რომ ჩვენ პატარა, დევნილი ეკლესია ვართ, რომელიც ემიგრაციაში ცხოვრობს. ჩვენ არავის ვუყვარვართ და ყველა დაგვცინის. რატომ გსურთ სწორედ ამ ეკლესიის წევრობა? თქვენ იცით რა ხდება საღმრთო ლიტურგიის დროს?" და სხვა ამის მსგავსნი.

   გულახდილად რომ ვთქვა, ეს ყველაფერი არცთუ დამამშვიდებლად ჟღერდა. ჩვენ გვეგონა გაშლილი ხელებით მიგვიღებდნენ, თითქოს ეკლესია მოუთმენლად გველოდა ამ ასწლეულების მანძილზე. ამის ნაცვლად შეხვედრა „მესამე კლასი"-ს დონის აღმოჩნდა. მართლმადიდებლობა შეუდარებლად რთული მეჩვენა, ვიდრე ვფიქრობდი. ამ ეკლესიაში ადამიანს თვითონ უნდა შეეცნო ყველაფერი, უბრალოდ, უშრომელად ვერაფერს მიიღებდა, ეს ჭეშმარიტად სულიერი ცხოვრება იყო. იგი ერთის მხრივ მაშინებდა, მეორეს მხრივ აღმაფრთოვანებდა და წარუშლელ შთაბეჭდილებას სტოვებდა.

   როგორც აღმოჩნდა, გამოცდა გავიარეთ, რადგან მამებმა თქვეს, რომ ჩვენს შესახებ მეუფეს მოახსენებდნენ და მისგან კურთხევას აიღებდნენ ეკლესიაში ჩვენი მიღებისათვის.

   იქნებ მკითხველისათვის უინტერესო არც იყოს იმის გაგება, რომ მე და ჩემი მეუღლე - სოსანა მაშინ 26 წლისანი და 5 წლის დაქორწინებულნი ვიყავით. მე რომაულ-კათოლიკურად ვიყავი აღზრდილი, ის ანგლიკანურად, თუმცა, მოგვიანებით მანაც კათოლიკობა მიიღო, ჩვენ 4 წლის ვაჟი - იოანე გვყავდა. მე ჟურნლისტიკის ფაკულტეტი დავამთავრე, მაგრამ დაწყებით სკოლაში ვმუშაობდი, მასწავლებლად.

   ამ დიდ შაბათს, 30 წლის წინ, მამებმა გვირჩიეს წმ. მართლმადიდებლობის მიღებისათვის მოსამზადებლად მათთან, მთის სკიტში, მიმოწერა დაგვეწყო. უნდოდათ მეტი შეკითხვა დაგვესვა სარწმუნოებრივი საკითხების შესახებ. მამა სერაფიმემ გვირჩია წაგვეკითხა წიგნი: „უხილავი ბრძოლა", რომელიც, როგორც მან აღნიშნა, სულიერ ნიადაგს მოგვიმზადებდა. ნაწილობრივ, მას აღელვებდა ის, რომ ჩვენ მართლმადიდებლობის მხოლოდ გარეგნულ ფორმას, მის დიდებულ მორთულობას არ გავეტაცნეთ, რაც ასევე მნიშვნელოვანი იყო, მაგრამ სურდა სულიერ ზრდას, ღვაწლს, დისციპლინასა და ბრძოლას შევდგომოდით, რომელიც ადამიანის თავის თავზე მუშაობას განუშორებლად ახლავს თან.

   მიმოწერა დაიწყო. იგი 12 შესანიშნავ წელიწადს, 1982 წელს მამა სერაფიმეს ადრეულ ასაკში გარდაცვალებამდე გრძელდებოდა. ეს წერილები სისადავითა და უბრალოებით სუნთქავენ, რადგან ისინი „შავი პირის" გარეშე იწერებოდნენ და ბეჭდვისათვის კი არ იყვნენ განკუთვნილნი, არამედ ჩემს კითხვებზე იძლეოდნენ პირდაპირ პასუხს ან ეკლესიაში მიმდინარე მოვლენებს ასახავდნენ. ამიტომაც სტილით ისინი განსხვავდებიან მამა სერაფიმეს მიერ გამოქვეყნებული დახვეწილი შრომებისაგან. ამის მიუხედავად, ისინი მართლმადიდებლობისა და მართლმადიდებლური ცხოვრების წესის უკეთ შეცნობას ემსახურებიან ან შესაძლოა, ისინი წაიკითხონ, როგორც უბრალოდ ეკლესიურ - ისტორიული დოკუმენტები.

   მამა სერაფიმეს გაფრთხილების მიუხედავად, არ გავეტაცნეთ მართლმადიდებლობის გარეგნულ სახეს, ჩვენი კითხვების უმეტესობა სწორედ ამ მხარეს შეეხებოდა, რადგან არ გვსურდა სხვა მორწმუნეთაგან გამორჩეულნი ვყოფილიყავით. საბედნიეროდ, მამა სერაფიმეს ესმოდა, რომ ეს ჩვენი პირველი, ბავშვური ნაბიჯები იყო რწმენაში და მოთმინებით პასუხობდა ჩვენს კითხვებს წეს-ჩვეულებათა შესახებ.

   მისი პირველი წერილი სან-ფრანციკოს კათედრალურ ტაძარში ჩვენს ნათლობამდე ერთი კვირით ადრე მივიღეთ. ეს წერილი მის მცდელობათა ნიმუშია გვაჩვენოს სული, რომელიც კანონის პირდაპირი მნიშვნელობის უკან იფარება. მე ნაწილობრივ აღსარების საიდუმლოს, მარხვისა თუ ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალებების შესახებ ვეკითხებოდი. ამ უკანასკნელის გამო მამა სერაფიმე უმაღლესი მოთხოვნებით მკაცრ ხელმძღვანელობას გვირჩევდა, შემდგომ საუბრებში შეგვთავაზა ცოლიანი მღვდლისთვის მიგვემართა, რათა გაგვეგო, რომ არ არსებობს წესისაგან რაიმე გამონაკლისი. მან აგვიხსნა, რომ მონაზონმა, თითქმის არაფერი იცის ცოლქმრული ცხოვრების შესახებ და ეს თემა მას არც უნდა აინტერესებდეს. მე მას ასევე გავუზიარე შთაბეჭდილება, რომ საზღვარგარეთის რუსულ ეკლესიაში სხვა მართლმადიდებლებისადმი აუტანელი დამოკიდებულებაა (არცთუ იშვიათი მოსაზრება ახალმოქცეულთა შორის, რომლებიც რჯულთშემწყნარებლურ გარემოში აღიზარდნენ და სადაც სხვა რელიგიის კრიტიკა, იმის მიუხედავად, თუ რამდენად აბსურდულია იგი, მიუღებელია). მე მიმაჩნია, რომ მამა სერაფიმეს ბრძნულმა პასუხებმა დროის გამოცდას გაუძლეს. ესაა ფრთხილი, მოზომილი მიდგომა პრობლემებისადმი, რომლებიც იმ მართლმადიდებლურ ეკლესიებში წარმოიშვნენ, მოდერნიზმის, განახლებისა და რეფორმების გზას რომ დაადგნენ და რამაც 70-იანი წლებიდან განსაკუთრებულად სერიოზული ხასიათი მიიღო.

   როგორც სხვა მრავალ, ისე ამ წერილებში, მამა სერაფიმე არასოდეს მიუთითებდა როგორ მოვქცეულიყავი, არასოდეს მოითხოვდა ბრმა მორჩილებას, არ მიმანიშნებდა რომ გულუბრყვილო ვარ და გონებაჩლუნგი (თუმცა ამით ხშირად ვიტანჯებოდი). იგი, უბრალოდ, ჩვენს ყურადღებას ეკლესიის აზრს მიაპყრობდა, სჯეროდა, რომ მხოლოდ მას შეუძლია ჩვენი დარწმუნება. იგი ხაზს უსვამს, რომ ახალგაზრდობაში მართლმადიდებლად არქიეპისკოპოსმა იოანემ (მაქსიმოვიჩი) მოაქცია, არა იმიტომ, რომ მას უცდომელ ავტორიტეტად მიიჩნევდა, რამეთუ ქრისტეს ეკლესიას ასეთი არ ჰყავს, არამედ იმიტომ, რომ ამ წმ. არქიეპისკოპოსში იმ მართლმადიდებელი ღვთისმეტყველის მაგალითს ხედავდა, რომლის ღვთისმეტყველება მისივე წმინდა ცხოვრებიდან გამომდინარეობდა და მყარად ეფუძნებოდა მართლმადიდებლურ გადმოცემას, როცა ის საუბრობდა, შეიძლებოდა გერწმუნა მისი ყოველი სიტყვა..."

   მამა სერაფიმე, მისთვისვე შეუმჩნევლად ჩემთვის ასეთივე მაგალითად იქცა.

Xareba.net - ის რედაქცია