„ნუ მრავალნი ჰმოძღვრით“

 

   ხშირად ჩვენ მხილებისა და მასწავლებლობისადმი ვართ მიდრეკილნი, მაგრამ, როგორც წესი, უფრო ზიანს ვაყენებთ მოყვასს, ვიდრე სარგებელს. სხვისი სწავლება ერთობ რთულია და საპასუხისმგებლო საქმეა და მხოლოდ სულიერად განმტკიცებული ადამიანის მიერ არის შესაძლებელი.

   წმიდა იოანე კლემაქსი წერს: „მოყვასისადმი რჩევა-დარიგების მსურველმა, კარგად რომ გაიაზროს მსმენელის სულიერი მდგომარეობა, თავდაპირველად საკუთარი თავი უნდა განიწმინდოს ვნებებისაგან. რადგან ერთი და იგივე წამალი, იმავე ავადმყოფის დროს, ყველასათვის არ არის სასარგებლო".

   ჩვენ მუდამ უნდა გვახსოვდეს მაცხოვრის სიტყვები: „ანუ რაჲსა ჰხედავ წუელსა თუალსა შინა ძმისა შენისასა და დვირესა თუალსა შენსა არა განიცდი? ანუ ვითარ ჰრქუა ძმასა შენსა: მაცადე და ამოგიღო წუელი თაულისაგან შენისა, და აჰა ეგერა დვირე თუალსა შინა შენსა? ორგულო! აღმოიღე პირველად დვირე თუალისაგან შენისა, და მაშინ იხილო აღმოღებად წუელი თუალისაგან ძმისა შენისა" (მათ. 7. 3-5).

   ოპტინის უდაბნოს იღუმენი თეოდოსი მონასტრის ძმობას ამგვარ რჩევას აძლევდა: „დაინახე საკუთარი ცოდვები და შენგან კმარა".

   გარდა ამისა, ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, რომ წმიდა მამები, თუ თხოვნა არ იყო, კატეგორიულად კრძალავდნენ რჩევა-დარიგების მიცემას.

   „შეკითხვამდე ნუ დაიწყებ საუბარს" - ამბობდა წმ. ბარსანუფ დიდი.

   ხოლო წმ. ეგნატე ბრიანჩანინოვი წერს: „თუ არ მკითხავენ, არავითარ შემთხვევაში არ გავკადნიერდები, არ მივცემ რჩევას, ეს აკრძალულია წმიდა მამების მიერ".

   თუ ჩვენ მოყვასისადმი გულმხურვალე სიყვარული გაგვაჩნია, ჩვენც და მსმენელიც მშვიდ მდგომარეობაში ვიმყოფებით. მოყვასს კი მოსმენის სურვილი აქვს, მხოლოდ ამ შემთხვევაში, ფრთხილად, მოფერებით, სიყვარულით, თავმდაბლობით, თავმოყვარეობის შელახვის გარეშე ჩვენ შეგვიძლია მივუთითოთ მოყვასს ცოდვასა და შეცდომაზე.

   ამასთანავე, რჩევა თუ მითითება უნდა შესრულდეს წმ. ისააკ ასურის მიერ მითითებული ფორმის მიხედვით: „თუ მოყვასისათვის სასარგებლო საუბარს არა უფლებამოსილებით, არამედ მოწაფის კუთხით დაიწყებ, თავმდაბლობის ხილვით მის ყურადღებას მიიპყრობ".

   თუ ამ პირობათაგან რომელიმე არ სრულდება და სიყვარულისა და თანაგრძნობის გარეშე ვესაუბრებით მათ, არ უნდა ვასწავლოთ მოყვასს.

   არსებობს კიდევ ერთი პირობა, რომელიც უნდა გვახსოვდეს მოყვასის რჩევა-დარიგების დროს. კერძოდ ის, რომ არა საკუთარ სიბრძნეს, არამედ ღვთის შეწევნას უნდა მივანდოთ ყოველივე.

   ამიტომ, მოყვასის დარიგების, სწავლების, ცოდვისათვის მითითების აუცილებლობისას, უპირველესად ღმერთს მივმართოთ ლოცვით, რათა სულიერი სიმშვიდე და მოყვასისადმი სიყვარული მოგვმადლოს.

   წმ. იოანე კრონშტანდტელი ამბობს: „მხოლოდ საკუთარი საშუალებით (სიტყვითა თუ თანაგრძნობით) ნუ ეცდები მოყვასის გამოსწორებას, არამედ გულმხურვალედ ილოცე ღვთისადმი, რათა თავად ღმერთმა გაუნათლოს გული და გონება ადამიანს. თუ დაინახავს ღმერთი შენს გულმხურვალე ლოცვას, აუცილებლად აგისრულებს სურვილს".

   მხილებისას გათვალისწინებული უნდა იქნას მხილებულის სულიერი მდგომარეობა: ბრძენთა-ბრძენი სოლომონი ამბობს: „ნუ ამხილებ ღვთისმგმობელს, თორემ შეგიძულებს, ამხილე ბრძენი და შეგიყვარებს" (იგავ. 9. 8).

   წმ. ბარსანუფ დიდი ამგვარ მითითებებს გვაძლევს: მხილების დროს გაიაზრე, თუ შეუძლია მოყვასს მხილების დათმენა, და მხოლოდ ამის შემდეგ, თავმდაბლობითა და სიყვარულით, უთხარი სათქმელი. თუ მოყვასი ვერ მიიღებს მხილებას, მაშინ ნუ დააზიანებ მის სინდისს, რათა დარცხვენილმა უარესი არ ჩაიდინოს".

   მოყვასისი რჩევა-დარიგებისას ასევე გათვალისწინებული უნდა იქნას მისი სულიერი დონე და ესაუბრე ისეთ ღვაწლსა თუ სათნოებაზე, რომელიც მისთვის იქნება მისაღები.

   „ვინც სრულყოფილების უმაღლესი საფეხურის შესახებ ესაუბრება ახალმოქცეულს, - ამბობს წმ. სვიმეონ ახალი ღვთისმეტყველი, - ის არამარტო არ მოუტანს სულიერ სარგებელს მოყვასს, არამედ დააბრკოლებს მას".

   ამასთანავე, მოყვასის დამოძღვრის კიდევ ერთი ფორმა არსებობს, რომელიც ყველასათვის გამოსადეგი და რეკომენდირებულია - საკუთარი ცხოვრების წესის მაგალითი.

   ამგვარი მდუმარე ქადაგება ყოველგვარ ფორმაზე უფრო მისაღებია და ყოველთვის მაცხოვნებელია თავად მქადაგებლისათვის.

   უნდა გვახსოვდეს, რომ მოყვასს მხოლოდ ის შეგვიძლია ვასწავლოთ, რაც ცხოვრების პრაქტიკით გამოცდილი გვაქვს, რადგან მაცხოვარმა თქვა: „ხოლო რომელმან ყოს და ასწავოს, ამას დიდ ერქუა სასუფეველსა ცათასა" (მათე 5, 19).

   ამიტომ წმიდა გრიგოლ ღვთისმეტყველი წერს: „თავდაპირველად ვნებებისაგან საკუთარი თავის, ხოლო შემდეგ მოყვასის განწმენდა გვმართებს".

   ხოლო იმ შემთხვევაში, როდესაც ჩვენგან პასუხის გაცემა მოითხოვება, ნეტარ პამვა ეგვიპტელს მივბაძოთ, როდესაც წმ. პამვას რჩევას თხოვდნენ, ამგვარად პასუხობდა: „ცოტათი დავიცადოთ და ღმერთს მივანდოთ ეს საქმე". ის არასოდეს არ აძლევდა რჩევას იქამდე, სანამ ღვთისაგან თავად არ დარწმუნდებოდა. ყოფილა შემთხვევა, რომ წმიდანს სამი თვის განმავლობაში არ გაუცია პასუხი. სამაგიეროდ მისი პასუხი ღვთის პასუხად იყო მიჩნეული.

   ამიტომ, როდესაც გვთხოვენ პასუხს, ხოლო ჩვენ არ ვიცით, ან არ ვართ დარწმუნებულნი სწორ პასუხში, პასუხის გადადება და ლოცვა გვმართებს.

   იმ შემთხვევაში, თუ ჩვენგან რჩევა-დარიგება მოითხოვება და ვხედავთ ჩვენი მცდელობის უშედეგობას, მუდამ უნდა გვახსოვდეს, რომ მოქმედების უფრო მძლავრი საშუალება არსებობს - ლოცვა.

   აქ, წმ. სილუანის ცხოვრების მოგონება გვმართებს: მოსალოდნელი საუბრის წინა ღამეს ის ლოცვაში ატარებდა, რათა ღმერთის კურთხევა ყოფილიყო მათზე.

   აი მაგალითი, რომელსაც უნდა მივბაძოთ. წმიდა მამათა რჩევით, მოყვასის გამოსწორების კიდევ ერთი საშუალება მისი ღვთისმსახურებაში მოხსენიებაა.

წიგნიდან „ნუ მრავალნი ჰმოძღვრით" 

 Xareba.net - რედაქცია