ნათელი სოფლისა - მიტროპოლიტი ათანასე (ნიკოლაუ) ლიმასოლელი

 

„მე ვარ ნათელი სოფლისა" (იონ. 8, 12) 

   ქრისტეს მიერ საყვარელნო! მსურს გაგიზიაროთ ზოგიერთი მოსა-ზრება იმის შესახებ, თუ როგორ გარდაქმნის ეკლესია ადამიანს და რისთვის გვჭირდება ის თანამედროვე პირობებში. ვისაუბროთ იმაზე, რამდენად არის მნიშვნელოვანი ეკლესია, მოაქვს მას ადამიანისათვის სარგებელი თუ უბრალოდ რელიგიური მოთხოვნებისა და ყოველ-დღიური საზრუნავისაგან განტვირთვის საშუალებაა.

   ჩვენ დროში ხშირად მოისმენთ ასეთ ლოზუნგებს: „რელიგიაზე აღ-მატებული", „სამშობლოზე აღმატებული", „კანონებზე აღმატებული" და მისთ. თითქოს რელიგია არასასიამოვნო და სულელურ ჩარჩოებში აქცევდეს ადამიანს; თითქოს სახარება ისეთი რამ იყოს, რაც გარკვეულ მომენტში უნდა გადალახოს, რათა გერქვას თანამედროვე ადამიანი.

   ხშირად ეკლესიურ ადამიანებს მიიჩნევენ ფანატიკოსებად, ჩამორ-ჩენილებად, რომლებსაც არაფერი ესმით თანამედროვე ცხოვრებისა. განა მართალია ეს? ნუთუ ეკლესია ისეთი ფაქტორია, რომ უნდა გადაილახოს? თუ ეკლესია რეალურად წარმოშობს ფანატიკოს, ბნელ, ვიწროდ მოაზროვნე ადამიანებს, მაშინ, ცხადია, ის უნდა გადა-ილახოს, ვინაიდან მსგავსი რამ მიუღებელია.

   ამდენად, დავიწყოთ ეკლესიის სწავლების განხილვით, რათა ნათ-ლად დავინახოთ, რამდენად ხელს უწყობს ის ფანატიზმსა და ადამიანის განუვითარებლობას, რამდენად ამწყვდევს მას საკუთარ სამყაროში, საშუალებას არ აძლევს მიიღოს სხვა ადამიანი თავისი თვისებებით, მით უფრო მაშინ, როცა ის პიროვნება სხვა ქვეყნიდანაა, სხვა აღმსარებლობის თუ სხვა კულტურის მატარებელია. თუ სახარება ასეთნაირად აყალიბებს ადამიანს, მაშინ, რა თქმა უნდა, პრობლემა უცხადესია. მაგრამ მოდით, გამოვიკვლიოთ, ნამდვილად ასეა საქმე?

   თავიდანვე უნდა აღინიშნოს, რომ დიდი განსხვავებაა რელიგიასა და ეკლესიას შორის. ეკლესია არ არის უბრალოდ რელიგია. რელიგია ადამიანური გამოგონებაა, რომელიც რელიგიური მოთხოვნების, ძიებისა და ცრურწმენის დაკმაყოფილებისთვისაა შექმნილი. რე-ლიგიის მიზანია მოალბოს ღმერთი. რელიგია ცდილობს, ღმერთი ადამიანის მეგობრად აქციოს. ასეთი ღმერთი შეიძლება ადამიანზე გაბრაზდეს, განრისხდეს, მაგრამ ადამიანი მის დამშვიდებას ლამობს. ამ მიზნით მსხვერპლს სწირავს მას, აღასრულებს რიტუალებს, ისე მოქმედებს, რომ დაამშვიდოს ღმერთი, რათა მას არ უმტყუნოს ნერვებმა და მან (ღმერთმა) ბოროტება არ მიაგოს ადამიანებს სხვადასხვა სტიქიური უბედურებების, კატასტროფებისა თუ სიკვ-დილის სახით. ზოგიერთი რელიგია ღმერთს მოიაზრებს საშინელ არსებად, რომელიც კლავს ადამიანებს.

   ხშირად ამბობენ, რომ ადამიანი, როდესაც ის ძალიან კარგი და კე-თილია, ღმერთს თავისთან მიჰყავს. განა არ ვიტყვით ხოლმე: „ის კარგი ადამიანი იყო, ამიტომაც ღმერთმა წაიყვანა." ე.ი. ცუდები უნდა ვიყოთ, რომ ღმერთმა არ წაგვიყვანოს? ან: „ღმერთს ის ძალიან უყვარდა და ამიტომ წაიყვანა თავისთან". ასეთმა სიყვარულმა, ცხადია, მიუღებელმა, შეიძლება გააჩინოს აზრი: „რატომ დასჭირდა ღმერთს ჩემი შვილის სიყვარული და რატომ წაიყვანა თავისთან? რატომ არ შეიყვარა მან სხვისი ბავშვი?"

   ამრიგად, რელიგია ღმერთს წარმოგვიჩენს, ვით უმოწყალო, სასტიკ, უგულო არსებას. ადამიანმა კი ყველაფერი უნდა გააკეთოს საიმისოდ, რომ მოალბოს იგი, მისცეს საკვები ურჩხულს, ღმერთი რომ ეწოდება, მსგავსად წმ. გიორგის დროინდელი ურჩხულისა, რომელიც ყოველ-წლიურად ერთ ახალგაზრდას ჭამდა. ამიტომ ადამიანები იძულე-ბულნი იყვნენ ყოველწლიურად მხეცისთვის ახალ-ახალი მსხვერპლი „შეეწირათ", რომ მშვიდად ეცხოვრათ.

  ეკლესიაში ყველაფერი აბსოლუტურად სხვაგვარადაა. ეკლესიაში მკურნალობას არა ღმერთი, არამედ ადამიანი საჭიროებს. ეკლესიის ზრუნვის ობიექტი არის არა ღმერთი, რომელიც უნდა დავამშვიდოთ, მოვალბოთ, არამედ ადამიანი, რომელიც უნდა განიკურნოს. ამიტომ ეკლესიას ეჭვი არ ეპარება ღვთის სიყვარულში. ადამიანისადმი ღვთის სიყვარული მოცემულობაა. ეკლესიაში უდიდესი სნეული - ადამიანია, რომელიც საჭიროებს ზრუნვას, კურნებას, მკურნალობის კურსს. ასე რომ, განსხვავება ეკლესიასა და რელიგიას შორის უზარმაზარია.

  ამას ვამბობთ იმიტომ, რომ თვალნათლივ დავინახოთ: ეკლესიის ზრუნვის საგანი ადამიანია. იგი გადის მკურნალობის კურსს. სახარების სიტყვისამებრ, რაც იძლევა აშკარა შედეგს. შესაძლოა კი ღვთის შვილი, ქრისტიანი იყო ფანატიკოსი? შეიძლება სახარები-სეული ადამიანი ჩაიკეტოს საკუთარ ინდივიდუალიზმსა და ეგოიზმში? ადამიანის კურნების საფუძველი, სახარებისეული სწავ-ლების თანახმად, თავმდაბლობაა.

   შეიძლება მავანმა იკითხოს: „რა არის თავმდაბლობა? თავმდაბლობა ნიშნავს გადალახო და უარყო საკუთარი „მე", გამოხვიდე საკუთარი ეგოცენტრიზმიდან, იმოძრაო წინ, გასწირო თავი სხვა ადამიანების-თვის, შესაბამისად, ღვთისთვის. თავმდაბლობა ნიშნავს - თავად მოკვდე, რომ სხვამ იცხოვროს. ეს ნიშნავს მიიღო ადამიანი სიყვარულის მთელი სისავსით. როდესაც ვკითხულობთ ეკლესიის ასკეტურ სწავლებას, წმინდა მამათა ნაშრომებს, ვხედავთ, რომ სულიერი კურნების სრული კურსი მიმართულია საკუთარი ძმის ნუგეშისკენ. სულიერ ბრძოლაში გაწაფულ წმინდანებს, მოწამეებს, მოღვაწეებს ღმერთი მოუწოდებდა გაეღოთ მსხვერპლი ძმის სიყვარულისთვის. ერთი მეუდაბნოე ამბობს: „როდესაც დაინახავ შენს ძმას (მოყვასს), ქედი მოიხარე მის წინაშე"; როდესაც იხილე შენი ძმა, ე.ი. იხილე თავად უფალი." ანუ: თუ ხედავ სხვა ადამიანს, ხედავ საკუთარ ძმას, შედეგად, თავად უფალს. სახარება ბრძანებს: „რაოდენი უყავთ ერთსა ამას მცირეთაგანსა ძმათა ჩემთასა, იგი მე მიყავთ" (მათ. 25. 40). ხოლო როდესაც მაცხოვარს ჰკითხეს: „ოდეს გიხილეთ შენ მშიერი, ანუ წყურიელი, ანუ უცხოებასა, ანუ შიშულოებასა, ანუ უძლურებასა, ანუ საპყრობილესა და არა გმსახურეთ შენ" (მათ. 25, 44), მაშინ ქრისტემ უპასუხა: „რაოდენი არა უყავთ ერთსა ამას მცირეთაგანსა, მე არა მიყავთ" (მათ. 25. 45). ეკლესიას მიჰყავს ად-ამიანი ისეთი წერტილისკენ, საიდანაც მოყვასში თვით უფალს დაინახავს. ნეტარია ის ადამიანი, რომელიც ღვთის შემდეგ ყველა ადამიანს უყურებს, ვით თავად ღმერთს.

   ვხედავთ, რომ ეკლესიაში სიყვარულის სრულყოფილი სულია, ხო-ლო სიყვარული ვერ იარსებებს ეგოიზმისა და ანგარების გვერდით. ეგოისტს არ შეუძლია სიყვარული იმიტომ, რომ სხვისი სიყვარული, პირველ ყოვლისა, ნიშნავს უარყო საკუთარი „მე", იცხოვრო სხვის-თვის, სხვა ადამიანის სიყვარულისთვის.

   ჩვენი მართლმადიდებელი ეკლესია თავისი მკურნალობის კურსით ნამდვილად კურნავს ადამიანს და არ აკომპლექსებს მას. მისთვის უცხოა ფანატიზმი ან კონსერვატიზმი. ამიტომ არ შეიძლება ჩამ-ორჩენილი და ბნელი იყოს ის, ვისაც იგი კურნავს. თუ სხვაგვარი მიდგომაა, ე.ი. მკურნალობის კურსია არასწორი.

   პატერიკებში მოთხრობილია ერთი ამბავი ამბა მაკარიზე, რომელიც ალექსანდრიისკენ მიემართებოდა. ერთი საათით ადრე მან იქ თავისი მოწაფეები გაგზავნა, თვითონ კი შემდეგ გაუდგა გზას. წმინდა მამას გზად წარმართი ქურუმი შეხვდა. ამბა მიესალმა: „მშვიდობა შენდა, ღვთის ადამიანო. ძალიან დაღლილი ჩანხარ, საით მიემგზავრები, საით მიიჩქარი?"

   - შენ მაკარი ხარ?

   - დიახ.

   - ის მონაზვნები, ერთი საათის წინ რომ გაიარეს, შენი მოწაფეებია?

   - დიახ.

   - სამწუხაროდ, ისინი საერთოდ არ გგვანან შენ.

   - რატომ?

  - იმიტომ რომ, როგორც კი დამინახეს ამ ქრისტიანებმა, მითხრეს: „ეჰ, სატანა, სად მიდიხარ ასეთ დროს? მტრულად მოიქცნენ, როგორც ფანატიკოსები. ხოლო შენ, შეხვედრისთანავე მიწოდე ღვთის ადამიანი, ტკბილად მესაუბრე, სიყვარულითა და თანაგრძნობით მიყურებდი. მივხვდი, რომ შენი უფალი ჭეშმარიტი ღმერთია, რომელიც ნამდვილად აცხონებს ადამიანს და მე გამოგყვები შენ". წარმართი ქურუმი, როგორც პატერიკშია მოთხრობილი, გაჰყვა ამბა მაკარის, გახდა ქრისტიანი, მონაზონი და აღესრულა, ვით ღირსი მამა.

   ხომ ხედავთ, ეკლესიის მიერ განკურნებული ადამიანი არ შეიძლება მოქმედებდეს, ვით სნეული. ეკლესია უდიდესი სამკურნალოა, რო-მელიც კურნავს ადამიანს. ღმერთმა ჩვენი შექმნისთანავე ყველაზე აღმატებული ადგილი გვიბოძა ცოცხალ არსებებს შორის. ძველი ბერძნებიც კი, ჩვენი წინაპრები, ამბობდნენ: „რა კარგია ადამიანი, თუ ის ადამიანია" (მენანდრე). ანუ: რა მშვენიერია ადამიანი, თუ ის ჭეშმარიტად ადამიანია, ანუ - თუ ჭეშმარიტად განკურნებულია, განთავისუფლებულია ვნებებისა და ცოდვებისაგან.

   დასასრულ გეტყვით: დღეს ვაშენებთ მშვენიერ ტაძრებს. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, ეს უდიდესი კურთხევაა. მაგრამ ყველაზე დიდი ლოცვა-კურთხევაა, ღვთის ტაძარს საკუთარ გულში რომ ააგებ. დღეს სირთულეს არა ღმერთში, არამედ მასშია, ვისაც ღვთის ადამიანად ყოფნა სწადია. დღეს, როგორც არასდროს აქამდე, აუცილებელია დავამოწმოთ ჩვენი სარწმუნოება არა მხოლოდ სიტყვით ან განსჯით, არამედ ცხოვრებით. დღეს ჩვენ უნდა წარმოვადგენდეთ ქრისტეში განკურნებულ ადამიანებს.

   მრავალი გვეკითხება: რა ვუთხრა ჩემს მეუღლეს, რომელიც არ და-დის ეკლესიაში, ჩემს შვილებს, შვილიშვილებს, ნებისმიერ სხვას? რა ვუთხრათ, რომ დავეხმაროთ და მოვიდნენ ეკლესიაში, შეიყვარონ უფალი, მიეახლონ მას? ვფიქრობ, არ არის საჭირო ბევრი საუბარი. შეიძლება ძალიან ცოტა ან საერთოდ არაფერი ითქვას, რადგან საჭიროა არა სიტყვა მხოლოდ, არამედ ცხოვრება. თუ შენი მეუღლე, შვილი, ნათესავი, კოლეგა, უფროსი, ნებისმიერი სხვა ადამიანი, ხედავს შენში მკურნალობის შედეგს, ღვთის ხატებას, რომელიც განხორციელდა ეკლესიის წიაღში, თუ დაინახავს, რომ ეკლესიამ განგკურნა, გაგაწონასწორა, დაგამდაბლა, მაშინ არ ეგების ბევრი საუბარი. საკმარისია მხოლოდ იქ ყოფნა. ადამიანს ღმერთმა მიჰმადლა გრძნობის ორგანოები, რათა შენიშნოს ის, რასაც ეძებს, რომ ჭეშმარიტება მის წინაშეა. ადამიანმა უნდა განასხვავოს სიმართლე სიცრუისაგან, ნამდვილი პირფერულისაგან. ის შეამჩნევს, შეესაბამება შენი სიტყვა და საქმე ერთმანეთს, თუ მხოლოდ ტრაფარეტული საუბარია ეს, ოცნების ნაყოფი, რომელიც არ არის პირადი გამოც-დილებით გამოკვებილი.

   ამრიგად, მნიშვნელოვანია თავად განვიკურნოთ, გავხდეთ სრულყო-ფილნი, მშვენიერნი ქრისტეში, რათა გავიხაროთ ჩვენი ადამიანური ჰიპოსტასის განკურნებით. მაშინ გავიხარებთ ქმნილების ხედვით, სხვა ადამიანის, როგორც ძმის, როგორც ღვთის ხატების, როგორც თავად ღმერთის ხილვით. ადამიანი კი არ გავაღმერთოთ, არამედ დავინახოთ მასში ღვთის სიყვარულის ნაყოფი. მაშინ ჩვენ ყველგან ვიქნებით „როგორც ქალაქი, მთასა ზედა დაშენებული" (შეად. მათ. 5, 14). ქრისტე ბრძანებს წმინდა წერილში: „მე ვარ ნათელი სოფლისა" (იონ. 8, 12; 9, 5). შემდეგ ამბობს: „თქვენ ხართ ნათელი სოფლისანი" (მათ. 5, 14). ნათელი ქრისტესი ანათებს სამყაროს თავისი რჩეული ადამიანების მეშვეობით, მათი მეოხებით, ვინც შეიყვარა უფალი, შეუდგა ჭეშმარიტების ძიებას, მსხვერპლად გაიღო ყოველივე ამქვეყნიური და მიიღო იმაზე მეტი, რაც მიატოვა. ეს რჩეულთა ნათელია, რომლებიც განიკურნენ კეთილ ექიმთან, მეუფესთან და ღმერთთან - იესო ქრისტესთან.

   ამრიგად, ძმანო, ჩვენი ეკლესია მკურნალია. ის რეალურად კურნავს, რისი დასტურიც წმინდანთა ურიცხვი დასია.

   დაე, ჩვენც ამავე გზით ვიაროთ და მოვიხვეჭოთ სრულყოფილი ბრწ-ყინვალება ქრისტეში.

მიტროპოლიტი ათანასე (ნიკოლაუ) ლიმასოლელი 

Xareba.net - ის რედაქცია