ახალმოწამეთა ცხოვრება, რომელთა ხსენების დღე მარტოოდენ უფალმა უწყის (მოწამე ვუკაშინი)

 

მოწამე ვუკაშინი - მოხუცი სოფელ კლეპაშიდან

 

   ვუკსან-ვუკან-ვუკი იყო მართლმადიდებელი სერბი, ჰერცოგოვინას რესპუბლიკის, მდინარე ნერეტვის აღმოსავლეთ ნაპირზე მდებარე სოფელ კლეპაციდან. კლეპაცში მდებარეობდა ძველებური, ცნობილი სერბი ქტიტორების - მილორადოვიჩების მიერ XVI საუკუნის და-საწყისში აგებული წმიდა მოციქულ და მაცხოვრის ფერისცვალების ეკლესია (1992 წელს, ხორვატების მიერ ისე, როგორც თავად სოფელი საძირკვლამდე დანგრეული). მოხუცი ვუკაშინი წარმოშობით მანდრა-ნთას საგვარეულოდან იყო. იგი, სავარაუდოდ, XIX საუკუნის მიწუ-რულს დაიბადა. მშობლიურ სოფელში იზრდებოდა, ხოლო ასაკში შესული სამუშაოდ ბოსნიის დედაქალაქ სარაევოში გაემგზავრა. ვუკი ხორვატიის დამოუკიდებელი სახელმწიფოს ახალი მთავრობის დამ-ყარების შემდეგ იძულებული გახდა დაბრუნებულიყო მშობლიურ სოფელში, მაგრამ ხორვატმა რომაელ-კათოლიკე უსტაშებმა იმ მიდა-მოებსაც მიაღწიეს. სერბულ მიწებზე მათი საშინელი შემოსევების დროს, ისევე როგორც მრავალი სხვა მართლმადიდებლური ოჯახი, ვუკაშინის მთელი ოჯახიც დაიღუპა, ხოლო თავად, სხვა გადარჩენილ სერბებთან ერთად, სერბთათვის მოწყობილ ცნობილ საკონცენტრაციო ბანაკში - იასენოვაცკში მოხვდა. მოხუცი ვუკაშინი 1943 წლის ია-ნვარში მხეცურად მოკლა უსტაშმა ჯალათმა ჟილოი ფრიგანოვიჩმა. მკვლელმა შეამჩნია მოხუცი-გლეხი, რომელიც რაღაც მიუწვდომლი ბრძნული სიმშვიდით ადევნებდა თვალყურს ჯალათთა მხეცობებს და გადაწყვიტა დაერღვია მისი ამოუხსნელი სიმშვიდე. გაიყვანა იგი გვე-რდზე, დააყენა ახლადამოთხრილი ორმოს კიდეზე, რომელშიც დას-ახიჩრებულ ნახევრადცოცხალ ადამიანებს ყრიდნენ და უბრძანა ეყ-ვირა: „გაუმარჯოს პაველიჩს!" მოხუცი კვლავ გაუნძრევლად იდგა და მშვიდად დუმდა. გამხეცებულმა მკვლელმა დანა იშიშვლა, მოაჭრა მას ყურები და ცხვირი, შემდეგ კი ისევ მოსთხოვა ედიდებინა პაველიჩი, თან დაემუქრა, რომ, თუკი კვლავ ჩუმად იქნებოდა, ცოცხალსავე ამო-გლეჯდა გულს. ნეტარმა მოწამემ მშვიდად შეხედა თავის მტანჯველს და წყნარად, მაგრამ მკაფიოდ წარმოთქვა: „შვილო ჩემო, აკეთე შენი საქმე." ამგვარმა პასუხმა და წმიდა ახალმოწამის სახეზე აღბეჭდილმა ზეციურმა სიმშვიდემ მკვლელი გააცოფა: სიბრაზისაგან წყობილებიდ-ან გამოსულმა დასთხარა მას თვალები, ამოაჭრა გული, გამოღადრა ყელი და ორმოში წიხლით ჩააგდო.

   ფრესკები ახალმოწამის გამოსახულებით არის ოსტროგის მონასტრ-ის იოანეს სავანეში (იოვან დოლი), მთავარანგელოზ გაბრიელის სა-ხელობის მონასტერში, რომელიც მდებარეობს ბელგრადის ცენტრში, ზემუნში. ამას გარდა მისი სახე გამოსახულია განსაკუთრებით თა-ყვანსაცემ წმიდანებს შორის, ზახუმსკო-ჰერცოგოვინის ეპარქიაში ხა-ტზე, რომელიც ეპარქიის 780 წლისთავის ზეიმისათვის დაიწერა. (გა-გრძელება იქნება...)