მოძღვრისა და სულიერი შვილების ურთიერთდამოკიდებულება სახელმწიფოებრივი მართვის სხვადასხვა ფორმებს ჰგავს (ნაწილი II) - არქიმანდრიტი რაფაელი (კარელინი)

 

 

   არისტოკრატული მართვა - აქ სულიერი მოძღვარი გვევლინება რო-გორც ჯენტლმენი. ის დახვეწილი, ზრდილი და თავაზიანია. სულიერ შვილს სავარძლიდან წამოდგომით ეგებება, აღტაცებულია მისი გარე-გნობით, ხაზს უსვამს სამოსში მის გემოვნებას. ამის შემდეგ სულიერი შვილი თავს იმ მანდილოსნად გრძნობს, ვისაც რაინდმა გული უძღვნა. ფინალი ერთია - მრევლის თითოეულ ქალბატონს მიაჩნია, რომ მოძ-ღვარი-რაინდი სწორედ მისდამი, როგორც ესოდენ ამაღლებული გრძნობების ღირსი ქალისადმი განიცდის პლატონურ სიყვარულს. და-ნარჩენ სულიერ შვილებს იმაზე მეტი მძვინვარებით უყურებს, ვიდრე ეს „დემოკრატიული" მართვისას ხდება. მოძღვარი-არისტოკრატი მას მადლობას უხდის და ნაღვლიანი სახით კარებამდე მიაცილებს. ის სუ-ლიერ შვილებს ყველაფერში ამართლებს, ძალიან უჭირს საყვედური, შეურაცხყოფილიც კი ამას ამბობს: მე არ ვბრაზობ, მხოლოდ ვწუხვარ. თუკი „დემოკრატებთან" სულიერ შვილებს საჩუქრად კართოფილი და მაკარონი მიაქვთ, მასწავლებელ-არისტოკრატთან ყვავილების (უპირა-ტესად შროშანების) თაიგული ან ტორტი მიაქვთ. არც თუ იშვიათად მოძღვარი კრებს მათ და გამომსახველად უკითხავს რაიმე წიგნს, მაგ. მარტენსენის „ზნეობრივ ღვთისმეტყველებას", ხოლო შემდეგ განუმა-რტავს. როცა ტაძარში მიდის, სულიერი შვილები რაზმეულივით უკან მისდევენ ან კარიბჭესთან ელოდებიან. როცა ის მსახურებს, თითო-ეული ინტერესდება, პირველს ვის მოიხსენებს სავედრებელ ლოცვებ-ში და ხშირად ამას ტრაგიკულ მნიშვნელობას ანიჭებს.

  საერთოდ კი არისტოკრატული მართვა რაღაც რაინდულ რომანად იქცევა, სადაც არ არის ქრისტე, მის ადგილს სულიერი მოძღვარი იკა-ვებს.

   საჭიროა ითქვას, რომ უბრალო ადამიანები როგორღაც ინსტიქტურ-ად შორდებიან არისტოკრატიული მანერების მქონე სწავლულ ბერებ-სა და მასწავლებლებს. ისინი აქ თავს უცხოდ გრძნობენ, სამაგიეროდ დიპლომიანი ქალბატონები ასეთი მასწავლებლებით აღტაცებულნი არიან. ამიტომ სულიერი მოძღვრის გარეშე ხდება მრევლის დაყოფა „პლებეებად და პატრიციებად". „პლებეები" თავისთავად ზღურბლს იქით რჩებიან. მასწავლებელი-არისტოკრატი სტუმრებთან შესახვედ-რად მოზეიმე გამოდის. ეს მოზეიმე გამომეტყველება ბეჭედივით შეყ-ინვია მის სახეს. შესამოსელი ყოველთვის სუფთა და დაუთოებული აქვს, უპირატესობას თეთრ ფერს ანიჭებს. ხშირად მის სახლში პიანინო (ან როიალი) დგას, ასეთ მოძღვარს უმეტესწილად დიდი ბიბლიოთეკა აქვს, სადაც სულიერ წიგნებთან ერთად საერო ლიტერატურაცაა. თუ-კი შემთხვევით, წიგნის ძებნისას, კარადიდან ჰიუგოს ან უოლტერ სკოტის რომელიმე ტომი გადმოვარდა, მაშინ ის ოდნავ ნაღვლიანი ღიმილით ამბობს: „ხომ უნდა ვიცოდე ცოდვილის ფსიქოლოგია, რათა გამოვასწორო იგი", უყვარს იმაზე ლაპარაკი, რომ მისთვის ყველანი თანაბარნი არიან, თუმცა საუბარში ხშირად თავის ნამდვილ ან ცრუ წარჩინებულ წარმომავლობაზე მიანიშნებს. (გაგრძელება იქნება...)